Dorp(en) langs het Hunze-dal
Hunze en Reitdiep tussen Groningen en Lauwerszee
Klik op de afbeelding om de Hunze-meanders nabij Winsum op satellietbeeld te bekijken
In het landschap rond Winsum is nog duidelijk de historische situatie af te lezen: vroegere zee-armen, verdwenen rivieren, bewoning op oeverwallen: als je het weet dan zie je het...
Dan zie je dat de ligging van de dorpen te maken heeft met de vroegere kustlijnen. Andersom kun je door de ligging van de dorpen reconstrueren hoe die kustlijnen ooit liepen. Interessante blik terug in de tijd!
Winsum, Obergum en Bellingeweer zijn dus ontstaan de oostoever van een vroegere Hunze-zeearm, al zo'n 2500 jaar geleden.
De Hunze-zeearm heeft tot bijna aan Groningen gereikt. Aanvankelijk was de monding naar het noorden, bij Pieterburen, later , na een zee-inbraak, ontstond de westelijke afwatering naar de Lauwerszee. Toen de zee zich verder terugtrok versmalde de zee-arm tot een kronkelende rivier. Deze kronkels (meanders) zijn na honderden jaren nog zichtbaar in het landschap.
Voor scheepvaart en afwatering was het praktischer om deze kronkels af te snijden, dat is stapsgewijs gebeurd vanuit de stad Groningen. Het eerst gekanaliseerde stuk werd Reitdiep genoemd, de kronkelende benedenloop kreeg toen ook die naam, maar was eigenlijk dus stukje (Hunze)-rivier. De kronkels in het landschap heten daarom nu: Ol'daipke, Oude Diep, en niet: Ol'Hunze...
Bekijken:
Wandel door het landschap (bv Pieterpad) langs de voormalige Hunze-meanders.
Klik op deze afbeelding om het van bovenaf op de satelliet-kaart te bekijken)
Tip:
Museum Wierdenland in Ezinge, waar de wording van het landschap rond Winsum en Noord-Groningen wordt uitgelegd en uitgebeeld. Ook kinderactiviteiten.
Van woonheuvel tot wierdendorp (3x)
Rond het begin van onze jaartelling was het noordelijk kustgebied met duizenden terpen en wierden de dichtstbevolkte streek van het gebied dat nu Nederland heet.
Aan het begin van de Middeleeuwen zelfs dichtstbevolkte gebied van huidige Europa
Bekijken:
De wierde van Obergum beklim je als je naar de Nicolaaskerk loopt, het kerkje steekt fier boven het dorp uit. Op weg naar de molen beklim je de wierde van Winsum.
Tip:
Museum Wierdenland in Ezinge, waar de geschiedenis van de wierdendorpen rond Winsum en Noord-Groningen wordt uitgelegd en uitgebeeld. Ook kinderactiviteiten.
Unieke Romaanse kerkjes
Het (Jacobijner) klooster
ca 150 jaar geleden lagen de rijkste gemeenten van Nederland in Noord-Groningen. De gemeente Usquert stond bovenaan de lijst!