In het landschap rond Winsum is nog duidelijk de historische situatie af te lezen: vroegere zee-armen, verdwenen rivieren, bewoning op oeverwallen: als je het weet dan zie je het...

Dan zie je dat de ligging van de dorpen te maken heeft met de vroegere kustlijnen. Andersom kun je door de ligging van de dorpen reconstrueren hoe die kustlijnen ooit liepen. Interessante blik terug in de tijd!

Winsum, Obergum en Bellingeweer zijn dus ontstaan de oostoever van een vroegere Hunze-zeearm, al zo'n 2500 jaar geleden.

De Hunze-zeearm heeft tot bijna aan Groningen gereikt. Aanvankelijk was de monding naar het noorden, bij Pieterburen, later , na een zee-inbraak, ontstond de westelijke afwatering naar de Lauwerszee. Toen de zee zich verder terugtrok versmalde de zee-arm tot een kronkelende rivier. Deze kronkels (meanders) zijn na honderden jaren nog zichtbaar in het landschap.

Voor scheepvaart en afwatering was het praktischer om deze kronkels af te snijden, dat is stapsgewijs gebeurd vanuit de stad Groningen. Het eerst gekanaliseerde stuk werd Reitdiep genoemd, de kronkelende benedenloop kreeg toen ook die naam, maar was eigenlijk dus stukje (Hunze)-rivier. De kronkels in het landschap heten daarom nu: Ol'daipke, Oude Diep, en niet: Ol'Hunze...