TALENS - EXPOSITIE
4 mei - 31 augustus 2024
ca. 30 (winkel-)etalages
Winsum - Obergum
Routekaart verkrijgbaar bij:
- geboortehuis Talens (Westerstraat 2);
- Marenland Recreatie;
- Restaurant De Gouden Karper;
- Eetcafé J&A;
- Deelcafé De Buurvrouw;
- Het Kinderboekenhuis;
- Toeristisch Informatie Punt TIP
-
Of klik hier voor de routekaart
Etalage-expositie Talens
Op zaterdag 4 mei wordt de zomer-expositie over Marten Talens geopend.
Deze expositie vindt plaats in ca. 30 (winkel-)etalages in het oude centrum van Winsum-Obergum.
Het Talens-project is tot stand gekomen met de medewerking van meer dan 130 enthousiaste personen, die
- hun etalage beschikbaar stelden voor de expositie
- die materiaal beschikbaar stelden voor de expositie
- die materiaal uitleenden voor de expositie
- die inktlappen hebben gebreid voor de expositie
- die folders hebben klaargemaakt en/of verspreid
- die meegewerkt hebben aan de opening van de expositie
- die subsidie hebben verstrekt
- die het verhaal doorvertellen: Historische Vereniging, Kinderboekenhuis, Dorpsgidsen, Toeristisch Informatie Punt
- ....
Gedurende een half jaar was er ook een projectgroep actief voor de uitwerking van de verschillende aspecten van dit project
Onze project-groep [Talens Project Winsum]
Recente video's
Tijdens de opening schakelde Het Journaal over naar De Hoogte te Winsum, waar Marten Talens deze toespraak hield voor ruim 100 aanwezigen.
Hier de ingekorte versie van de animatie over Marten Talens
Marten Talens Hzn is de oprichter van de wereldbekende Talens-fabrieken in Apeldoorn, voor inkt, verf en lak. Onlangs is ontdekt dat hij in Winsum is geboren, in de Westerstraat.
Om deze geschiedenis en zijn prestaties wat beter voor het voetlicht te brengen is besloten tot deze expositie, in het jaar van het 125-jarig bestaan van de Talens-fabriek te Apeldoorn.
Betreft: het verhaal van een onbekende Winsumer die de hele wereld inkleurt…..
- Wie kende dit verhaal?
- Onbekende Winsumer/Obergumer, wereldberoemd
- Op zoek naar leven en werk van Marten Talens (van Royal Talens)
- Geboren in Obergum (1850)
- Op 9-jarige leeftijd wees
- Opgevangen door oom en tante in Winsum
- 21 jaar en bankdirecteur in Uithuizen
- Grondlegger van inkt- en verffabriek Talens in Apeldoorn (1899)
- Succesvol uitgegroeid tot Royal Talens
- Ooit gehoord van Ecoline, Panda-krijtjes, Wasco-krijtjes, AMSTERDAM acrylverf, Art Creation, Rembrandt, Van Gogh, Cobra en niet te vergeten Gluton en de grote inktfles? De Winsumer Talens stond aan de wieg van deze producten……..
- Ongeveer 30 mini-exposities in 30 etalages
- Ieder raam een aspect m.b.t. onze (on)bekende dorpsgenoot
- Kies je eigen route. Route afhalen bij TIP. Ook in iedere etalage info waar expo
- Periode: 4 mei t/m 31 augustus 2024
Bekijk hier het welkomstwoord voor de TALENS-tentoonstelling
(over inkt, verf en geschiedenis)
door Marten Talens
Jan Bijsterveld, de 'ontdekker' van Winsumer Talens, aan het woord over zijn ontdekkingstocht:
MARTEN TALENS HZN: ONBEKENDE OBERGUMER. WERELDBEROEMDE INKT- EN VERFFABRIKANT
Meer dan 25 mini-exposities in Winsum-Obergum. Veel medewerking Hogelandster bevolking.
De meeste Winsumers weten niet dat de Obergumer Marten Talens invloed op hun leven heeft gehad.
Wie van onze 60-plussers heeft NIET met een kroontjespen geschreven. De mooiste letters, de mooiste zinnen en verhalen in je schriftje. Als beloning een stempel; rood of groen.
Wie herinnert zich niet de grote inktvlek op het blad. Had de inktlap maar eerder gebruikt….. Velen zullen zich de strafregels herinneren. Sommige meesters waren er erg scheutig mee.
Wie kleurde niet met Wasco- of Panda-krijtjes? Wie spetterde niet de mooiste figuren met Ecoline-verf?
Bijna niemand weet dat de Obergumer Marten Talens (1850 -1922) aan de wieg stond van deze schoolervaringen. Ook ik wist dit niet.
Bestaat Talens nog???
Deze vraag wordt me regelmatig gesteld. Jazeker, Royal Talens bestaat nog steeds. Is groter dan ooit.
AMSTERDAM, Art Creation Rembrandt, Van Gogh, Cobra; het zijn merken die wereldberoemd zijn.
Voor bijna iedereen een verrassing wanneer ik hen er op wijs dat op al deze artikelen het logo van de Winsumer Talens staat.
In meer dan 100 landen worden de producten van de Winsumer verkocht!
Talens Acrylverf
Amsterdam inkt
krijtjes Rembrandt
Talens-inkt geboren in de Westerstraat
Via familie kreeg ik een meer dan 100 jaar oud fotoalbum. “Misschien kun jij er iets mee, je houdt van geschiedenis…..”. Op de foto’s enkel onbekenden. Al googelend kwam ik er achter dat de eigenaar familie was van de bekende inkt- en verffabrikant Talens. En deze bekende Nederlander bleek in Winsum te zijn geboren. In Obergum !!!I Westerstraat 2, het huis van Gerrit Poort.
In het gezin van Marten werden 8 kinderen geboren. 6 stierven op zeer jonge leeftijd. Martens vader overleed op 40 jarige leeftijd. Moeder werd 39 jaar….. De 9-jarige Marten en zijn 2-jarig zusje Jantien bleven in 1859 als wees achter. Dank zij hulp van Ria Siegers weten we dat ze door een oom en tante in de Hoofdstraat werden opgevangen.
Bankdirecteur in Uithuizen
Marten Talens is in de 20 als hij bankdirecteur wordt in Uithuizen. Ook in Leens is hij eigenaar van een effectenkantoor. Met de 'dikste boeren' heeft hij contacten. Talens handelt in effecten, koopt -namens zijn Hypotheekbank- landerijen in Amerika. Hij wil een spoorweg laten aanleggen vanaf Uithuizen naar Groningen. De route: Zandeweer, Kantens, Middelstum, Onderdendam, Bedum. Winsum/Obergum komt niet voor in zijn voorstel…… ! Omstreeks 1898 krijgt hij gedoe met medebestuurders van de Hypotheekbank. Hij stapt op als directeur.
Inkt-verf-lakfabrikant in Apeldoorn
In 1899 start Talens met een inktfabriek in Apeldoorn (verf, lak en inkt). Geen idee waarom hij koos voor de inkt- en verfwereld. Het succes is groot. Zelfs koningin Wilhelmina schilderde met zijn verven. In 1949 werd aan Talens het predicaat KONINKLIJK verleend.
Deze zomer heb ik een bezoek gebracht aan de fabriek in Apeldoorn. Heel bijzonder om te zien wat weeskind Marten Talens uit Obergum tot stand heeft gebracht. Een en al bedrijvigheid. 150 medewerkers in dienst. Meer dan 6000 artikelen voor de professionele kunstenaars, de creatieve vrijetijdsbesteder en het onderwijs.
Obergum in Apeldoorn
In juli heb ik in Apeldoorn het graf van Marten Talens bezocht. Als geboorteplaats staat genoemd: OBERGUM. Bijzonder! Bijzonder is het ook dat de directe nakomelingen nooit hebben geweten dat Talens' geboortehuis in Winsum/Obergum stond…….. Twee jaar geleden kwamen we in contact met een achterkleinzoon van Talens. 2 dagen hebben we hem en zijn dochter mogen rondleiden. Een verrassingstocht langs huizen en straten waar beiden geen weet van hadden.
Royal Talens bezocht Apeldoorn
Ook de medewerkers van de Talens-fabriek kenden de achtergrond van de grondlegger niet. Na de eerste contacten was de nieuwsgierigheid echter gewekt. Deze maand bezocht Els van Alphen (PR-afdeling van ROYAL Talens) Winsum/ Obergum. Zij was enthousiast over het dorp en de woonomgeving van Marten Talens. Graag wil ze meewerken om Marten Talens meer bekendheid te geven.
Meer dan 25 kleine exposities, ook in geboortehuis Talens
Dit jaar bestaat Royal Talens 125 jaar. In de maanden mei, juni, juli en augustus probeer ik een kleine expositie over Marten Talens op te zetten. Ook in het geboortehuis aan de Westerstraat. De huidige bewoner, Gerrit Poort, heeft zijn etalages beschikbaar gesteld. Ook het KinderBoekenHuis en vele middenstanders en particulieren werken mee; er zullen zeker 25 kleine “Talens-expositietjes zijn”. Per etalage een aspect m.b.t. Talens zijn leven, zijn fabriek en zijn “erfenis”; jeugd, wees, bankdirecteur, producten van toen, producten van nu, nostalgische posters, enz. De zoektocht naar de geschiedenis van Talens komt ook aan bod in 2 etalages. Natuurlijk worden het geen exposities op Rijksmuseum-niveau, maar wanneer we Winsumers en Hogelandster een stukje trots en belangstelling m.b.t de geschiedenis mee kunnen geven, zijn wij blij.
Projectgroep Talens
Er is ondertussen een “Project-groep Talens” bestaande Ria Siegers (onderzoek), Reinder Dijk (digitale ondersteuning) en Jan Bijsterveld (aanjoager en onderzoek). Op internet zijn info-pagina's gepubliceerd, en er zijn ook een Facebook-pagina en een Wikipedia-pagina aangemaakt. De inrichting van de etalages wordt uitgevoerd door onze dorpsgenoot Hans de Vries. Hij is druk met opmeten etalages, timmeren en “oefen-etaleren”. De Dorpsgidsen van Winsum zullen ook betrokken zijn bij het project.
Basisscholen Winsum
Graag willen we de jeugd ook met deze Winsumer geschiedenis in aanraking brengen.. Leerlingen van de 5 basisscholen mogen werkstukken maken met Talens-producten. De mooiste werken krijgen een plaatsje in een etalage. Sineke Sietsema-Janninga heeft de eerste contacten met de scholen gelegd. Zij organiseert ook een kleine Talens-speurtocht voor de jeugd.
Hogelandster bevolking denkt mee
Onze vraag om Talens-producten/herinneringen aan ons af te staan of uit te lenen is zeer geslaagd. Het is hartverwarmend om te ervaren hoe de Hogelandster bevolking meedenkt en meewerkt. We zitten na onze oproep ruim in de materialen. Wel zoeken we nog een Talens-vulpen, Talens-stencilvellen, oude Talens-kwasten, palletmessen
Financiële ondersteuning
In eerste instantie was ik van plan om 1 grote fles inkt, 1 kroontjespen en een inktlap in een etalage te plaatsen. Daarbij een briefje: “Beste Winsumers, Wisten jullie dat een geboren Winsumer aan de basis stond van jouw schoolherinneringen? MARTEN TALENS! GEBOREN WESTERSTRAAT OBERGUM!” Mijn 1-persoonsactie liep, in positieve zin, uit de hand. Ook financieel …….. Hoe geweldig is het, dat we nu ondersteuning krijgen van UNIVĖ, WIERDA STICHTING WINSUM, Royal Talens, Ondernemersfonds Het Hogeland en Ondernemersvereniging Winsum. Ik ben oprecht blij met het bewijs dat een klein, particulier initiatief zo wordt gewaardeerd.
Contactpersoon: Jan Bijsterveld (0613168580)
